fbpx
slaapverlamming

Slaapverlamming

Bij slaapverlamming heb je het gevoel wakker te zijn maar kun je je lichaam niet bewegen. Slaapverlamming (ook wel slaapparalyse genaamd) ontstaat wanneer een persoon zich tussen de fasen van waakzaamheid en slaap bevindt. Gedurende deze overgangsfase kun je gedurende enkele seconden tot enkele minuten niet bewegen of spreken.

Sommige mensen zullen ook een druk voelen, of een gevoel van verstikking ervaren. Onderzoekers hebben uitgewezen dat in de meeste gevallen slaapverlamming een teken is dat het lichaam niet soepel door de slaapfasen heen gaat. Het komt zelden voor dat slaapverlamming gekoppeld is aan diepe, onderliggende psychiatrische problematiek. Wel komt slaapverlamming vaak voor bij mensen die lijden aan de slaapstoornis narcolepsie.

Wanneer komt slaapverlamming voor?

Er zijn twee momenten waarbij slaapverlamming kan voorkomen. Op het moment dat je in slaap valt (inslapen), dit heet hypnagogische of predormale slaapverlamming. En wanneer je wakker wordt (ontwaken), Dan heet het hypnopomische of postdormale slaapverlamming.

Wat gebeurt er tijdens slaapverlamming?

Op het moment dat je in slaap valt zal het lichaam zich langzaam ontspannen. Je verliest normaal gesproken je bewustzijn, daardoor merk je deze verandering niet. Maar wanneer je dit bewustzijn wel hebt zul je merken dat je niet kunt bewegen of spreken.

Tijdens het slapen zal het lichaam omschakelen tussen de REM slaap (Rapid Eye Movement) en de NREM slaap (Non Rapid Eye Movement). Een volledige cyclus van REM en NREM slaap duurt ongeveer negentig minuten. Eerst zal de NREM fase plaatsvinden, deze neemt ongeveer driekwart van de volledige slaaptijd in beslag. Tijdens de NREM fase zal jouw lichaam zich ontspannen en herstellen. Aan het einde van de NREM slaap start de REM fase. Je ogen zullen snel bewegen en je gaat dromen, maar de rest van jouw lichaam blijft zeer ontspannen. De spieren worden tijdens de REM fase als het ware uitgeschakeld. Wanneer je bij bewustzijn komt voordat de REM fase zich heeft voltooid kun je merken dat je niet kunt bewegen of spreken.

Wie heeft last van slaapverlamming?

Tot wel 25 procent van de bevolking kan lijden aan slaapverlamming. Deze veelvoorkomende aandoening wordt vaak in de tienerjaren geconstateerd. Maar zowel mannen als vrouwen van elke leeftijd kunnen er last van hebben. Andere factoren die in verband worden gebracht met slaapverlamming zijn:

  • Gebrek aan slaap
  • Wisselend slaapschema
  • Psychische aandoeningen zoals stress of bipolaire stoornis
  • Op de rug slapen
  • Andere slaapproblemen waaronder narcolepsie of beenkrampen
  • Gebruik van bepaalde medicatie zoals ADHD medicijnen
  • Drugsgebruik

Hoe wordt de diagnose slaapverlamming vastgesteld?

Wanneer je merkt dat je voor een periode van enkele seconden tot enkele minuten niet kunt bewegen of spreken tijdens het in slaap vallen of ontwaken, is het waarschijnlijk dat je een incidentele slaapparalyse hebt. Hier is doorgaans geen behandeling voor vereist.

Informeer bij de huisarts wanneer je de volgende problemen ervaart:

  • Je voelt angst over jouw symptomen
  • Door de symptomen ben je erg vermoeid overdag
  • De symptomen houden je ‘s nachts wakker

De huisarts kan vervolgens naar de volgende informatie vragen over jouw slaapgedrag middels de volgende vervolgstappen:

  • Vragen wat de symptomen precies zijn, en een slaapdagboek laten bijhouden voor een periode van enkele weken
  • Vragen naar jouw gezondheid in het verleden waaronder slaapstoornissen of familieleden met slaapstoornissen
  • Doorverwijzing naar een slaap specialist voor verder onderzoek
  • Het uitvoeren van slaap onderzoeken

Hoe wordt slaapverlamming behandeld?

Voor de meeste mensen is er geen behandeling vereist voor slaapverlamming. Het is soms mogelijk om onderliggende problematiek aan te pakken zoals narcolepsie, wanneer je lijdt aan angstgevoelens of niet goed kunt slapen. Dit zijn enkele veelvoorkomende behandelingen:

  • Verbeteren van het slaaphygiëne door ervoor te zorgen dat je zes tot acht uur per nacht slaapt.
  • Gebruik van antidepressiva wanneer dit wordt voorgeschreven om de slaapcyclus te reguleren.
  • Behandelen van psychische problemen
  • Behandeling van andere slaapstoornissen

Wat kan ik doen aan slaapverlamming?

Het is niet nodig om bang te zijn voor monsters in de nacht of buitenaardse wezens die je komen halen. Wanneer je van tijd tot tijd last hebt van slaapverlamming kun je thuis diverse stappen ondernemen om hiermee om te gaan. Zorg er in de eerste plaats voor dat je voldoende nachtrust krijgt. Probeer stress en spanningen in je dagelijkse leven te beperken, met name voordat je gaat slapen. Probeer eens een andere slaaphouding wanneer je gewend bent op je rug te slapen. En neem contact op met de huisarts wanneer je door slaapverlamming regelmatig geen goede nachtrust krijgt.


Hoe vond je dit artikel? Geef je waardering:
1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (57 votes, average: 4,42 out of 5)


Lees ook: