fbpx
Wat is slaap?

Wat is slaap?

Om de vraag “Wat is slaap?” te beantwoorden, kun je ook kijken in hoeverre slapen verschilt met wakker zijn. In tegenstelling wat veel mensen denken, is slaap geen passieve toestand waarin de hersenen rusten. Het is een vrij complex fenomeen waarin de hersenen soms behoorlijk actief zijn. Iemand die slaapt, heeft zijn ogen gesloten en is behoorlijk ongevoelig voor prikkels van buitenaf. Het bewustzijn is verminderd maar niet helemaal verdwenen, want anders dan iemand die in een coma ligt, worden we bijvoorbeeld wel wakker als de wekker gaat.

Wat gebeurt er in je hersenen tijdens je slaap?

Slapen doen we gemiddeld 7 a 8 uur per etmaal als volwassene. Onze slaap bestaat uit de REM (rapid eye movements)-slaap en de non-REM-slaap. Samen vormen deze stadia een slaapcyclus, die ongeveer 90 minuten duurt en per nacht ongeveer 4 à 5 keer doorlopen wordt.  Als je wakker word omdat je moet plassen, gebeurt dat meestal tussen twee cycli in. De non-REM-slaap is verder in te delen in 3 (voorheen 4) slaapstadia. Om verfrist wakker te worden is het nodig dat ons lichaam voldoende tijd kan doorbrengen in de slaapstadia waar het behoefte aan heeft. Als je door stress niet diep genoeg slapen en vaak wakker worden, voelen we ons de volgende dag niet uitgerust, zijn we snel prikkelbaar en voelen we ons moe.

hypnogram-wat-is-slaap

Tijdens het slapen verbruiken we minder energie dan gedurende de dag. Je hartslag, ademhaling en bloeddruk daalt als je slaapt. Spijsvertering, stofwisseling en de hersenactiviteit worden op een laag pitje gezet. Daarnaast komen tijdens onze slaap verschillende herstelprocessen op gang bij bijvoorbeeld: hormoonspiegels, spierweefsel, wonden en ons immuunsysteem.

Slaapstadia

Wakker

Ogen zijn geopend met veel oogbewegingen in allerlei richtingen. Veelvuldige of voortdurende ctiviteit van kin en mondspieren. Hartslag en ademhaling zijn sterk afhankelijk van de bezigheden. Het onmogelijk om te zeggen dat iemand wakker is alleen omdat hi of zij de ogen geopend heeft. Om zeker te weten of iemand wakker is, zal je de hersenactiviteit moeten meten. Mensen zijn namelijk in staat ‘microslaapjes’ te doen met de ogen open en zonder dat ze zich daarvan bewust zijn.

Stadium 1, ‘doezeligheid’

Hersenactiviteit wordt trager. Ogen vallen vaak dicht en er ontstaan langzame, onregelmatige heen en weer bewegingen (‘dwalende oogbewegingen’). Dit kan gebeuren tijdens rustige bezigheden zoals TV-kijken of lezen. Het afnemen van de spierspanning in de nek spieren leidt tot knikkebollen. Iemand kan in dit stadium ook droomachtige verschijnselen ervaren (hypnagoge hallucinaties). Stadium 1 duurt ongeveer 5 tot 10 minuten en beslaat hooguit 5% van de totale slaap bij gezonde volwassenen.

Stadium 2, ‘inslapen’

Langzame oogbewegingen nemen af en de spierspanning neemt verder af. Je wordt je steeds minder bewust van je omgeving maar bent nog wel gemakkelijk te wekken. De hersenen vertonen bij een EEG registratie karaktistieke patronen zie niet voorkomen bij iemand die wakker is.

Stadium 3, ‘diepe slaap’

Er zijn geen oogbewegingen meer en de spieractiviteit is bijna geheel verdwenen. De hartslag en ademhaling worden geleidelijk steeds langzamer en regelmatiger. Op een EEG vertonen de hersenen uitsluitend nog zeer grote en trage golfbewegingen. Tijdens de diepe slaap het moeilijk iemand te wekken. Als je toch wordt gewekt uit je diepe slaap duurt het soms even voordat je je realiseert waar je bent.

REM-slaap

REM-slaap verschilt erg van de andere slaap stadia. Op een EEG verschijnen hersenengolven die chaotischer zijn net als bij iemand die wakker is. De hersenen zijn tijdens de REM-slaap zeer actief, maar de persoon is zich niet bewust van zijn of haar omgeving. De meeste dromen doen zich voor tijdens het REM-slaap stadium. Gedurende te REM-slaap zijn de spieren verlamd alleen de ogen bewegen snel heen en weer (Rapid Eye Movements).

Tip: Test je slaaptekort en slaapgebrek online! Doe de gratis Slaaptekort Zelftest


Hoe vond je dit artikel? Geef je waardering:
1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (24 votes, average: 3,58 out of 5)