Veel slapen of lang slapen, is dat ongezond? Wanneer slaap je te veel? En wat zijn de gevolgen van (te) lang slapen op je gezondheid? In dit dit artikel geven we uitgebreid antwoord op deze vragen. Want we horen vaak over de gevaren van te weinig slaap. Maar aan het andere uiteinde van het spectrum heeft te veel slaap ook risico’s.
Slaap is een snel groeiend onderzoeksveld. We leren steeds meer over hoe rust invloed heeft op het lichaam en de geest. Het is bekend dat slaap de periode is waarin het lichaam zich herstelt, We eten ook dat te weinig nachtrust kan leiden tot een heleboel gezondheidsproblemen. Maar is veel slaap dan altijd beter? Nee, niet altijd.
Er is steeds meer bewijs dat te veel slapen ook in verband staat met gezondheidsrisico’s. In sommige gevallen heeft te veel of te lang slapen direct negatieve invloed op je gezondheid. In andere gevallen kan het een symptoom zijn van een andere medische aandoening.
Slaap ik te veel?
Laten we eerst eens kijken wat te veel slaap is. De gouden standaard van voldoende slaap voor een gezond volwassen persoon is 8 uur slaap per nacht. Maar dit verschilt per persoon. Ergens tussen zeven en acht uur slaap per etmaal is normaal en gezond is voor de meeste volwassenen van 18 tot 64 jaar. Sommigen specialisten zeggen dat zeven uur zelfs beter is. Dit omdat mensen die gemiddeld 7 uur per nacht slapen langer leven en een betere gezondheid van de hersenen hebben.
De ‘juiste’ hoeveelheid slaap is persoonlijk. Sommige mensen voelen zich na zeven uur slapen uitgerust. Anderen hebben een beetje langer nodig. In de meeste studies en door de meeste slaapexperts wordt echter meer dan negen uur slaap per etmaal beschouwd als buitensporig lang voor een volwassenen. Het gaat hier uiteraard om gemiddeld aantal uren per etmaal, gedurende een langere periode. Dus een keer uitslapen in het weekend is of langer slapen omdat je ziek bent is geen enkel probleem. Maar als je elke nacht meer dan negen uur slaapt en je niet uitgerust voelt, is het aan te raden om te onderzoeken of er iets anders aan de hand is. Naar schatting is ongeveer 2% van de bevolking van nature een lange slaper (meestal sinds de kindertijd).
Gevolgen van veel slapen op je gezondheid
Slapen speelt een belangrijke rol in de hersenen. Omdat de hersenen afvalproducten verwijderen, neurotransmitters in balans brengen en herinneringen verwerken tijdens de slaap. Onderzoekers hebben gekeken hoe verschillende slaapgewoontes verbonden zijn met je fysiek en mentaal welzijn. Het blijkt dat te veel slapen in verband gebracht kan worden met een hogere kans op sterfte en ziekten, zoals depressies.
Waarom is te veel slaap ongezond? Te veel of te lang slapen kan leiden tot:
- Cognitieve beperking
- Ouderdomsziekten
- Depressie
- Meer ontstekingen
- Meer pijn
- Verminderde vruchtbaarheid
- Meer kans op obesitas
- Hogere kans op diabetes
- Hoger risico op hart-en vaatziekten
- Hogere kans op een beroerte
- Hoger sterfterisico
Cognitieve beperking
Met behulp van gegevens uit het Lumosity brain-training platform, vonden onderzoekers dat cognitieve prestaties bij drie verschillende spelletjes allemaal een piek vertoonde in de resultaten bij mensen die gemiddeld 7 uur slapen. En dat de prestaties verslechterde bij langer of korter slapen. Andere studies hebben ook geheugenstoornissen en verminderde cognitieve functie aangetoond bij mensen die te veel slapen.
Ouderdomsziekten
Andere onderzoeken wijzen erop dat te weinig of teveel slaap kan worden gekoppeld aan een verhoogde kans op Alzheimer en bij een grote Spaanse studie bleek dat langslapers een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van dementie.
Depressie en geestelijke gezondheid
Te veel slapen of een grote slaapbehoefte wordt beschouwd als een mogelijk symptoom van depressie. Hoewel veel mensen met een depressie slapeloosheid rapporteren, heeft ongeveer 15% de neiging om juist veel te slapen. Mensen die te veel slapen hebben ook meer kans op een depressie of angst symptomen in vergelijking met normale slaaptijden. Ook bestaat er een verband tussen slapeloosheid en de sterkte van zelfmoord gedachten
Verhoogde ontstekingsfactoren
Chronische ontstekingen in het lichaam zijn gekoppeld aan een verhoogd gezondheidsrisico. Van diabetes tot hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Bepaalde levensstijlfactoren zoals roken, overgewicht en langdurige infecties kunnen bijdragen aan ontstekingen, evenals te weinig of te veel slaap.
Ontstekingen in het lichaam wordt onder andere gemeten door het niveau van cytokinen (ook wel C-reactieve eiwitten genoemd, of CRP). Een studie vergeleek de CRP-niveaus en slaapduur bij een grote groep volwassenen en vond dat zowel mannelijke en vrouwelijke langslapers verhoogde niveaus hadden.
Meer pijn door lang slapen
Hoewel je zou denken dat rust een positieve invloed heeft op pijn, blijkt dat te veel slaap juist pijn kan verergeren. Rugpijn kan verslechteren door te weinig activiteit of door te veel tijd in bed door te brengen. Slapen in een slechte positie of op een oude matras kan rugpijn verergeren. Te lang slapen is ook gekoppeld aan hoofdpijn. “Weekend hoofdpijn” zoals migraine of spanningshoofdpijn kan worden uitgelokt door te veel slaap.
Verminderde vruchtbaarheid bij kort en lang slapers
Onderzoekers vermoeden dat abnormale hoeveelheden slaap invloed heeft op hormoonspiegels en het circadiaanse ritme. Dit kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid. Uit een studie onder Koreaanse vrouwen die in-vitro bevruchtingstherapie ondergingen bleek dat vrouwen die zeven tot acht uur sliepen de beste kansen hadden om zwanger te raken. De gemiddelde slapers hadden de hoogste kans op een zwangerschap (53%). Dit in vergelijking met diegenen die zes uur of minder sliepen (46%) en diegenen die negen tot elf uur sliepen (43%).
Verminderde glucosetolerantie door weinig of veel slaap
Een Canadese studie onderzocht levensstijl gewoonten van 276 mensen gedurende zes jaar en vond dat mensen die kort of lang slapen meer kans hebben op verminderde glucosetolerantie en diabetes in vergelijking met normale slapers (20% versus 7%). Glucosetolerantie verwijst naar het vermogen van het lichaam om suikers te verwerken. Een verminderde glucosetolerantie wordt geassocieerd met insulineresistentie en is een risicofactor voor type 2 diabetes en hartziekte. Een recente review van diabetes- en slaapstudies heeft ook consistente relaties gevonden tussen verhoogde risico’s op type 2 diabetes en korte of lange slaapduur.
Te veel slapen leidt tot gewichtstoename
Met behulp van dezelfde gegevens als de eerder genoemde zesjarige Canadese studie, vonden onderzoekers ook een relatie tussen gewichtstoename en slaap. Korte en lange slapers kwamen gemiddeld meer kilo’s aan dan normale slapers gedurende de zes jaar (1,98 kg en 1,58 kg). Ze hadden ook meer kans op een significante gewichtstoename. Mensen die meer dan negen uur sliepen hadden 21% meer kans op obesitas dan normale slapers.
Hoger risico op hartziekte bij mensen die te weinig of te veel slapen
Met behulp van informatie uit het grote National Health and Nutrition Examination Survey (NAHNES), verbonden onderzoekers personen die te veel of te weinig slapen aan hogere risico’s op hart-en vaatziekten en beroerte. Het bleek dat mensen die langer dan 8 uur per nacht sliepen, twee keer meer kans op angina hadden (borstpijn). Ze hadden ook 10% meer kans op hartziekte.
Uit analyse van de gegevens uit de Health Study van verpleegkundigen bij 71.000 vrouwen van middelbare leeftijd, vonden de onderzoekers een relatie tussen tussen slaaplengte en hartgezondheid. In vergelijking met de normale acht uur slapers, hadden de vrouwen die negen tot 11 uur per nacht slapen 38% meer kans op coronaire hartziekte.
Hoger risico op beroerte als je te veel slaapt
Uit een studie van de universiteit van Cambridge dat over een periode van 11 jaar gegevens van ongeveer 9700 Europeanen heeft geanalyseerd, bleek dat. mensen die meer dan acht uur per etmaal sliepen 46% meer kans hadden op een beroerte. En de personen die tijdens de duur van de studie gemiddeld langer gingen slapen hadden een vier maal groter risico op een beroerte dan de consistente slapers.
Hoger sterfterisico bij langer slapen dan normaal
Behalve gezondheidskwesties zoals obesitas, hartziekte en beroerte, is lang slapen ook verbonden met een hoger risico op overlijden in het algemeen.
Uit de data van een studie over de gezondheid van verpleegkundigen keken onderzoekers ook naar gewoonten en levensstijlfactoren waarbij een duidelijk relatie was tussen te veel slapen en een verhoogd sterfterisico. Er werd aangetoond dat verschillende dingen kunnen bijdragen aan het hogere risico om te overlijden. Maar op basis van hun statistische analyse werden factoren als depressie en een lage sociaaleconomische status als belangrijkste oorzaken aangewezen.
Hoe vond je dit artikel? Geef je waardering:
(44 votes, average: 3,66 out of 5)
Ook interessant:
VOLG SLAAPINFO OP FACEBOOK