fbpx
slapeloosheid

Slapeloosheid

Bij slapeloosheid heeft iemand moeite om in slaap te vallen en/of om door te slapen. De medische term voor slapeloosheid is insomnie (Engels: insomnia) Ongeveer 25-35% van de mensen kampt regelmatig met slaapproblemen. Meestal is slapeloosheid een tijdelijk bijverschijnsel van stress of een ingrijpende emotionele gebeurtenis in iemands leven, zoals bijvoorbeeld het verlies van een dierbare of verandering van werk. Maar insomnie kan ook chronisch zijn en een zware wissel trekken op je leven. 

Lees ook: 10 gevolgen van slecht slapen (chronische slapeloosheid)

Symptomen van slapeloosheid

Mensen die lijden aan slapeloosheid hebben last van één of meer van de volgende symptomen:

  • Moeite om in slaap te vallen
  • Vaak wakker worden ’s nachts en dan moeilijk doorslapen
  • Te vroeg wakker worden in de ochtend
  • Vermoeid opstaan
  • Algehele vermoeidheid of slaapaanvallen overdag
  • Prikkelbaar
  • Geheugen -en concentratieproblemen
  • Gemiddeld korter dan 5 uur per nacht slapen

Houdt er wel rekening mee dat individuele slaapbehoeften kunnen verschillen. Er zijn mensen die genoeg hebben aan vijf uur slaap of korter, maar zij hebben geen last van bovengenoemde klachten. Ook op hogere leeftijd is er een verminderde slaapbehoefte. Hierdoor komt het voor dat ouderen vroeg ontwaken en daarom klagen over een te korte slaap. Dit kan weer leiden tot gebruik van slaapmiddelen waardoor men overdag weer slaperig kan zijn. Dit kan een gevoel van slechte slaapkwaliteit imiteren of versterken.

Soorten slapeloosheid

Idiopatische insomnie

Bij idiopatische slapeloosheid bestaat geen duidelijke oorzaak van de klachten. De arts stelt deze diagnose als er geen andere oorzaken zijn.

Paradoxale insomnie

Bij paradoxale slapeloosheid heeft men een verkeerd beeld over de eigen slaapduur. Deze lijkt korter dan dat ze in werkelijkheid is (slaap misperceptie). Je denkt bijvoorbeeld drie tot vier uur te slapen, terwijl dit bij onderzoek zes tot zeven uur blijkt te zijn.

Psychofysiologische insomnie

Psychofysiologische slapeloosheid is de resultante van een negatieve spiraal. Deze mensen slagen er niet in om op een normale manier in slaap te geraken en hoe meer inspanningen zij doen om in slaap te vallen, des te alerter hun geest wordt. Het gewoonlijke slaapritueel, zoals bv. pyjama aantrekken, gordijnen dichtdoen, tanden poetsen, etc. doet deze mensen eraan herinneren dat ze de zoveelste slechte nacht tegemoet gaan. Op dat ogenblik worden ze angstig en hypernerveus.

Wanneer ze daarentegen niet de intentie hebben om te slapen, zoals bv. bij het tv-kijken, vallen ze toch vlot in slaap. Deze mensen zullen ’s nachts ook liggen piekeren, zich afvragen hoelang ze nog ‘moeten’ wakker liggen (ze kijken vaak naar de wekker) en zullen ’s ochtends gefrustreerd en geradbraakt opstaan. De kern van deze stoornis is negatieve conditionering en het zichzelf aanleren, zij het onbewust, van een onaangepast slaapgedrag.

Slapeloosheid door een slechte slaap hygiëne

Een slechte slaap hygiëne wil zeggen dat er sprake is van een slechte gewoonte(n) en omstandigheden die invloed hebben op je slaap.

Slapeloosheid als gevolg van jetlag

Het Jet Lag Syndroom is een tijdelijke vorm van slapeloosheid die voorkomt wanneer iemand’s biologische klok uit de pas loopt met de lokale tijd, als gevolg van een lange afstandsvlucht waarbij veel tijdzones zijn doorkruist.

Slapeloosheid als gevolg van restless legs

Het restless legs syndroom (RLS) is een aandoening die tegenwoordig “ziekte van Willis-Ekbom” wordt genoemd en waarbij mensen last hebben van een onweerstaanbare drang om bepaalde spieren te bewegen. Vooral wanneer ze zich ontspannen. Meestal betreft het de benen of armen, maar andere spiergroepen komen ook voor.

Slapeloosheid als gevolg van neurologische ziekten

Denk daarbij aan de ziekte van Parkinson, spierdystonie, epilepsie, ziekte van Alzheimer enzovoort.

Slapeloosheid als gevolg van psychiatrische ziekten

Bij depressie, schizofrenie, manische perioden en bijvoorbeeld paniek aanvallen kan je last hebben van periodes van slapeloosheid. Dit komt ook voor bij het gebruik van medicijnen bij psychiatrische ziekten. Ook posttraumatische stress syndromen kunnen leiden tot problemen met slapen.

Slapeloosheid door chronische pijn

Bijvoorbeeld gewrichtspijn bij afwijkingen aan het heupgewricht, reumatoïde artritis, pijn bij kanker enzovoort.

Slapeloosheid doordat je vaak ’s nachts naar het toilet moet

Dit kan voorkomen bij onder andere prostaatproblemen, het gebruik van plaspillen enzovoort.

Slapeloosheid door medicijn of drugsgebruik

Insomnie kan ook een bijwerking zijn van medicijnen of drugs. Sommige medicijnen en drugs hebben invloed op je slaapwaak ritme.

Acute versus chronische insomnia

Insomnia varieert in duur en frequentie. Sommige mensen hebben tijdelijk last van slapeloosheid (acute insomnia) anderen worstelen langdurig met deze slaapstoornis. Men spreekt over chronische insomnia wanneer klachten langer dan 3 à 4 weken aanhouden.

Diagnose

Als je last hebt van slapeloosheid of slaapproblemen in het algemeen, praat er dan over met je huisarts. Maar bedenk dat vermoeidheid en slaapproblemen vaak voorkomen, en niet altijd chronisch van aard zijn. Daarom zal je huisarts niet meteen iets voorschrijven of je direct doorverwijzen naar een slaapkliniek. Echter wanneer je slaapproblemen na enkele weken niet vanzelf zijn verdwenen, maak dan opnieuw een afspraak. De huisarts kan je doorverwijzen naar een neuroloog of slaapkliniek die is gespecialiseerd in de behandeling van slaapstoornissen en slaapproblemen.


Hoe vond je dit artikel? Geef je waardering:
1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (23 votes, average: 3,96 out of 5)


Lees ook: